จากประชาชาติธุรกิจ
สัมภาษณ์พิเศษ
"ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี" ถูกเปรียบเสมือน "มรดก" การยึดอำนาจของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่อยู่คงทนสถาพรยิ่งกว่ารัฐธรรมนูญถาวร 19 ฉบับ
มุมคนการเมืองมองภาพว่า "ยุทธศาสตร์ชาติ" เป็นตัวฉุดรั้งเศรษฐกิจ การเมืองไทย ไม่ให้ก้าวไปไหน เพราะยุทธศาสตร์ชาติร่างโดยรัฐบาล คสช. ที่มี "พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา" เป็นผู้บัญชาการ
หากรัฐบาลเลือกตั้งในอนาคตไม่ปฏิบัติตาม รัฐนาวาของรัฐบาลก็อาจจะอับปางลงได้
แต่เหรียญอีกด้านของ "ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี" ในมุมของ "ศุภชัย พานิชภักดิ์" อดีตเลขาธิการ การประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา (UNCTAD) อดีตผู้อำนวยการใหญ่องค์การการค้าโลก (WTO) ซึ่งถูก คสช.ดึงมาร่วมเป็น "กุนซือ" ในคณะกรรมการบริหารราชการแผ่นดินตามกรอบการปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และการสร้างความปรองดอง (ป.ย.ป.) ในฐานะผู้ทรงคุณวุฒิ และมีส่วนร่วมสำคัญในการปั้นแผนยุทธศาสตร์ชาติ
แม้จะเป็นนักการเมืองมาก่อน แต่ "ศุภชัย" มองต่างจากนักการเมืองปัจจุบัน เขาฉายภาพยุทธศาสตร์ชาติว่า
"ยุทธศาสตร์ชาติมีลักษณะระยะยาว เช่น กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯพูดถึงเรื่องให้มีแรงงานที่ตอบสนองต่อเรื่องของ STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) ดังนั้น ส่วนหนึ่งต้องประสานกับกระทรวงศึกษาฯ ประสานกับกระทรวงพาณิชย์ ประสานกับกระทรวงอุตสาหกรรม และประสานกับสังคม จะถูกขับเคลื่อนไปเรื่อย ๆ ไม่ใช่ต่อเฉพาะเรื่องการศึกษาอย่างเดียว แต่สิ่งเหล่านี้จะทำให้เกิดผลต่อเนื่องเพื่อผลิตแรงงานป้อนเข้าสู่ตลาด ถ้าทำได้ปีหนึ่งอาจจะแสนสองแสนราย แต่ปัจจุบันผลิตได้ปีละ 5 หมื่นราย ตลาดแรงงานที่เกี่ยวกับ STEM ยังขาดคนจำนวนเป็นล้านอยู่ขณะนี้"
ส่วนรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งจะขับเคลื่อนต่อไปได้มากน้อยเพียงใดนั้น "ศุภชัย" แจงว่า อยู่ที่แต่ละกระทรวงจะต้องรับนโยบายในความคิดนี้ เพราะสุดท้ายจะไปจบที่ พ.ร.บ.ยุทธศาสตร์ชาติ เมื่อใช้ พ.ร.บ.ยุทธศาสตร์ชาติ ต้องมีคณะยุทธศาสตร์มานั่งทำ ทั้งนี้ ใน พ.ร.บ.ยุทธศาสตร์ชาติ จะต้องมีการออกแบบ ประเมินผล ทำเครื่องดัชนีชี้วัดว่า แต่ละเรื่องที่แต่ละกระทรวงทำมีความก้าวหน้าแค่ไหน ไม่ก้าวหน้าเพราะอะไร จะทำให้การเมืองเดินยุทธศาสตร์นี้ต่อไปได้มากขึ้น"
แต่ "ศุภชัย" ไม่อยากให้มองว่า "ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี" เป็นแผนเบ็ดเสร็จของทหาร ที่จะบังคับให้รัฐบาลเลือกตั้งต้องถูกมัดมือมัดเท้าทำตามแผนอย่างเดียว
"ผมไม่อยากจะเรียกว่าเป็นรัฐบาลทหาร หรือไม่ใช่รัฐบาลทหาร ขณะนี้เพียงเริ่มร่าง พยายามประสานกับแผนปฏิรูปกับรัฐธรรมนูญ และเตรียมเสนอเรื่องทั้งหมดไปให้คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติช่วงหลังเลือกตั้งก็ต้องเป็นคณะใหม่ที่ทำงานกับรัฐบาลใหม่ ซึ่งจะทำให้ฝ่ายรัฐมีบทบาทมากขึ้น เพราะแผนที่รองรับการเปลี่ยนแปลงระดับโลกต้องเชื่อมโยงกับเอกชน แต่รัฐจะมีบทบาทมากขนาดไหน ต้องมีความระมัดระวังตลอดเวลา ต้องมีขอบเขต เพราะที่จะเป็นยุทธศาสตร์เบ็ดเสร็จทั้งหมด ปิดหมดทุกสิ่งเป็นไปไม่ได้ เอกชนตลาดต้องมีบทบาท"
ศุภชัย พานิชภักดิ์
"เพราะฉะนั้น ยุทธศาสตร์ชาติต้องมีการพัฒนาไปเรื่อย ๆ แต่สิ่งที่เห็นจะเห็นว่าฝ่ายรัฐจะแข็งแกร่งมีบทบาทมากขึ้น จะทำให้ฝ่ายราชการมีบูรณาการมากขึ้น ตื่นตัวมากขึ้น และทำให้การทำงานระหว่างรัฐบาลกับเอกชนที่น่าจะซีเรียส ไม่มีขอบ ทำงานโดยไร้ขอบ ต่อเนื่องกันตลอดเวลา ราชการกับเอกชนจะเป็นเหมือนน้ำหนึ่งใจเดียวกัน จะปล่อยให้แผนยุทธศาสตร์กลายมาเป็นแผนที่รัฐบาลนั่งปฏิบัติฝ่ายเดียวเป็นไปไม่ได้ ต้องมีคนรับช่วงต่อ"
"ที่ยุทธศาสตร์ชาติถูกออกแบบไว้นาน 20 ปี สอดคล้องกับทิศทางการเปลี่ยนแปลงของโลกหรือไม่ ผมว่าไม่สวนทาง สอดคล้องกับทิศทางของโลก มันไปด้วยกัน"
"เนื่องจากเราต้องเปลี่ยนได้ตลอดเวลา แบบจำลองยุทธศาสตร์จะต้องรองรับของพวกนี้ได้ ถึงจะมีทิศทาง แต่จะไม่ตายตัว ไม่แข็งทื่อเกินไป ให้มีการปรับได้ อย่างการเมืองที่จะมาปรับในส่วนประกอบ เช่น เรามียุทธศาสตร์ แต่ Master Plan อาจจะมีการปรับบ้าง แผนพัฒนา 5 ปี อาจจะต้องมีการปรับในบางเรื่องตามภาวะเศรษฐกิจบ้าง"
สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน
